دسترسی ها

به گزارش ایده آل خبر ، به نقل از روابط عمومی مدیریت درمان تامین اجتماعی گیلان مهندس محسن محمدی رئیس اداره طب کار و بهداشت حرفه ای مدیریت درمان تامین اجتماعی استان گیلان با بیان اینکه فرسودگی شغلی یکی از معضلات اساسی جامعه کار می باشد به سوالات مطرح شده در این خصوص پاسخ داد.

۱-فرسودگی شغلی چیست ؟
این اصطلاح اولین بار توسط روان شناسی به نام فرودنبرگر به معنی پاسخ روانی فرد به عوامل استرس زای مزمن معرفی شد.
کارزدگی یا فرسودگی شغلی از لحاظ لغوی به معنای تحلیل قوای روانی است که گاها همراه با افسردگی می باشد.
از دیگر تعاریف آن می توان به کاهش قدرت سازگاری فرد با عوامل استرس زا اشاره کرد.
هم چنین سازمان بهداشت جهانی ، فرسودگی شغلی را اینگونه تعریف می کند :
سندرم ناشی از استرس مزمن محل کار که به خوبی مدیریت نشده است.
در دسته بندی بین المللی بیماری ها ، فرسودگی شغلی بعنوان یک عامل تاثیر گذار روی وضعیت سلامتی و در راهنمای آماری تشخیصی بعنوان شرایط مستلزم رسیدگی بالینی فهرست شده است.

۲-فرسودگی شغلی چه علائمی دارد ؟

از مهم ترین نمود های آن این است که معمولا فرد بعد از استراحت و یا گذراندن وقت و تفریحات خود باز هم انگیزه ای برای برگشت به کار ندارد.
از دیگر علائم آن می توان به موارد ذیل اشاره کرد :
خستگی مفرط جسمی و عاطفی – منفی نگری – بدبینی نسبت به شغل و نارضایتی و کاهش انگیزه – عملکرد ضعیف شغلی – بی اعتمادی به مدیران – افزایش خطای انسانی و حوادث شغلی- احساس شکست – افزایش غیبت از کار- افزایش خلق و خوی پرخاشگرانه – اختلالات گوارشی – خواب نامناسب- کناره گیری از اجتماع و نادیده گرفتن نیازهای شخصی

۳-معمولا در چه سنی این مسئله پیش می آید ؟
پاسخ به این سوال متفاوت می باشد . برخی از مقالات و تحقیقات علمی به این موضوع اشاره می کنند که با افزایش سن و سابقه کاری میزان فرسودگی شغلی افزایش می یابد اما بعضی پژوهشگران مانند مسلش معتقدند که میزان فرسودگی شغلی در سنین کم بیشتر می باشد.

۴- بیشتر مردان درگیر می شوند یا زنان ؟
آمار نشان می دهد زنان بیشتر از مردان دچار فرسودگی شغلی می شوند.

۵- راه های درمان آن چیست ؟
تغییر در فرهنگ و شرایط سازمان – افزایش میزان حقوق و پاداش و توجه به رفاه کارکنان – ایجاد تعادل بین حجم کاری و میزان استراحت و رسیدگی به زندگی شخصی کارکنان – تقسیم کار درست بین کارکنان – حمایت از کارکنان و توجه به نیاز های آنان- آموزش مدیریت استرس- شایسته سالاری و عدم تبعیض در محیط کار- ارتباط عاطفی و کلامی مناسب مدیران با کارکنان-کاهش استرس های شغلی – مدیریت زمان- ورزش و تغذیه مناسب – توجه به توانایی های خود

۶-در صورت بروز باید به کجا مراجعه کرد؟
بیشترین کمک را خود فرد می تواند نسبت به خود انجام دهد مانند :
مطرح کردن نگرانی های خود با مدیران سازمان – تمرکز روی جنبه هایی از کار که در آن مهارت بیشتری دارد و از آن لذت می برد – برنامه ریزی شغلی و اولویت بندی در انجام کارها – دوری از کار یکنواخت و ایجاد هیجان و خلاقیت در کار –
دوری از کمال گرایی و جاه طلبی- شناخت خود و توانایی های خود – مدیریت استرس و زمان – ورزش ، خواب ، استراحت و تغذیه مناسب.
در صورتی که موارد مذکور موثر واقع نشد بهتر است فرد به روانشناس خبره مراجعه نماید.

۷- کارفرما در این میان چه نقشی باید ایفا کند؟

یکی از دلایل اصلی فرسودگی شغلی می تواند فشار های عصبی و روانی باشد که مدیران و سرپرستان در جهات مختلف به کارکنان خود وارد می کنند.
مدیرانی که رفتار کاملا خشک و رسمی دارند باعث افزایش فرسودگی شغلی و کاهش بهره وری و درآمد خود می شوند.
مدیران می توانند با برقراری ارتباط مناسب با کارکنان- توجه به خواسته ها و نیاز های کارکنان – افزایش رفاه ، حقوق و پاداش کارکنان – مدیریت زمان درست – برگزاری کلاس های آموزشی مدیریت استرس برای کارکنان – رعایت عدالت بین کارکنان و شایسته سالاری- حمایت از کارکنان هنگام بروز مشکل ، حوادث و بیماری شغلی و…
میزان فرسودگی شغلی را کاهش دهند.

۸- آیا دستگاه نظارتی برای این مسئله وجود دارد ؟
با توجه به اینکه کنترل همه عوامل زیان آور محیط کار که عوامل روانی محیط کار از جمله آنهاست از وظایف کارفرماست ودستگاه ناظر براین مقوله وزارت بهداشت ومرکز سلامت محیط وکار می باشد .اما باوجود پیچیدگی های تشخیص این موضوع وتفکیک این بیماری با عوامل وفاکتور های اجتماعی واقتصادی دیگر زندگی ،ارزیابی وسنجش آن وبه تبع آن نظارت را کمی دشوار می سازد.

۹- آیا در قانون کار به این موضوع اشاره شده است ؟
بطور مستقیم خیر اما میتوان گفت که استرس ناشی از کار و فرسودگی شغلی جزو عوامل زیان آور روانی محیط کار به حساب می آیند که علاوه بر آسیب های روحی و روانی که اشاره گردید می توانند باعث ایجاد سایر بیماری های جدی مانند مشکلات قلبی ، افزایش فشار خون ، قند عصبی و رفتار های ناسالم مانند پرخوری و اعتیاد شوند که در ماده ۹۲ قانون کار به این موضوع اشاره گردیده است که معاینات ادواری هر ساله باید انجام گردد تا بیماری های شغلی افراد مشخص گردیده و اقدامات درمانی آغاز گردد یا چنانچه با تشخیص شورای پزشکی نظر داده شود که فرد معاینه شده به بیماری ناشی از کار مبتلا یا در معرض ابتلاء باشد ، کارفرما و مسئولین مربوطه مکلفند کار او را بر اساس نظریه شورای پزشکی مذکور بدون کاهش حق السعی در قسمت مناسب دیگری تعیین نمایند.

۱۰-موضوع ماده ۹۰ قانون تامین اجتماعی و ۹۲ قانون کار راجع به چیست؟
ماده ۹۰ قانون تامین اجتماعی : افراد شاغل در کارگاه ها باید قابلیت و استعداد جسمانی متناسب با کارهای مرجوع را داشته باشند . به این منظور کارفرمایان موظفند قبل از به کار گماردن افراد ، ترتیب معاینات پزشکی آنها را بدهند.(معاینات قبل از استخدام )که در این راستا طبق آخرین دستورالعمل ها برخی از مراکز وپزشکان (تخصصی وعمومی )پس اخذ مجوز از معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی به مدیریت درمان تامین اجتماعی استان معرفی و نسبت به انعقاد تفاهم نامه انجام معاینات ماده ۹۰ اقدام خواهد شد.که لیست همه مراکز علاوه بر بارگذاری در سایت سازمان به تمامی شعب سازمان تامین اجتماعی ارسال می گردد.

ماده ۹۲ قانون کار : کلیه واحدهای کاری مشمول ماده ۸۵ قانون کار که شاغلین در آن ها به اقتضای نوع کار در معرض بروز بیماری های ناشی از کار قرار دارند باید برای همه افراد مذکور پرونده پزشکی تشکیل دهند و حداقل سالی یکبار توسط مراکز بهداشتی درمانی از انها معاینه و آزمایش های لازم را بعمل آورند و نتیجه را در پرونده مربوطه ضبط نمایند.

تبصره : چنانچه با تشخیص شورای پزشکی نظر داده شود که فرد معاینه شده به بیماری ناشی از کار مبتلا یا در معرض ابتلاء باشد ، کارفرما و مسئولین مربوطه مکلفند کار او را بر اساس نظریه شورای پزشکی مذکور بدون کاهش حق السعی در قسمت مناسب دیگری تعیین نمایند.